Vì sao bulong inox bị gỉ? Nguyên nhân và cách tránh

Bulong inox có bị gỉ không và khi nào hiện tượng này xảy ra?

Trong hầu hết các tài liệu kỹ thuật, inox được đánh giá là vật liệu có khả năng chống gỉ vượt trội nhờ lớp màng thụ động tự tái tạo trên bề mặt. Tuy nhiên, chống gỉ không đồng nghĩa với miễn nhiễm hoàn toàn. Thực tế cho thấy, nhiều khách hàng của PT Việt Nam vẫn gặp tình trạng bulong inox bị gỉ ở một số vị trí công trình, đặc biệt trong môi trường ẩm hoặc tiếp xúc hóa chất.

Hiểu rõ nguyên nhân bulong inox bị gỉ không chỉ giúp bạn khắc phục đúng cách mà còn có thể phòng tránh ngay từ khi lựa chọn, lắp đặt và bảo quản.

Inox chống oxy hóa nhưng không hoàn toàn tuyệt đối

Inox chứa các thành phần như Cr, Ni giúp tạo lớp màng thụ động (passive film) giúp hạn chế oxy hóa. Tuy nhiên, lớp màng này có thể bị phá vỡ bởi nhiều tác nhân:

• Hơi nước hoặc độ ẩm cao

• Muối biển (chloride) gây phá hủy lớp thụ động

• Tạp chất kim loại bám trên bulong

• Tác động cơ học như trầy xước bề mặt

Khi lớp màng bảo vệ suy yếu, bề mặt inox tiếp xúc trực tiếp với oxy và hơi ẩm, dẫn tới hình thành các đốm gỉ.

Các điều kiện kích hoạt ăn mòn điện hóa

Một trong những hiện tượng nguy hiểm nhất là ăn mòn điện hóa (galvanic corrosion). Đây là tình trạng xảy ra khi bulong inox tiếp xúc với kim loại khác có điện thế không tương đồng, dẫn đến phản ứng điện hóa làm bề mặt inox bị gỉ nhanh chóng.

Các điều kiện điển hình gồm:

• Kết hợp bulong inox với thép đen hoặc kim loại kém bền

• Môi trường ẩm cao, chất điện ly nhiều (như nước biển hoặc hóa chất)

• Lắp đặt ở khu vực thường xuyên ướt hoặc tụ nước

PT Việt Nam thường xuyên cảnh báo các đơn vị thi công về nguy cơ này vì nó không phải lỗi chất lượng inox mà do điều kiện lắp đặt và phối hợp vật liệu.

Nguyên nhân bulong inox bị gỉ phổ biến nhất

Sau khi phân tích hàng trăm trường hợp thực tế từ các công trình lớn – nhỏ, PT Việt Nam đã tổng hợp những nguyên nhân thường gặp dưới đây. Phần lớn trong số đó không xuất phát từ chất lượng vật liệu mà từ môi trường và quy trình thi công.

ảnh cận cảnh bulong inox bị oxy hóa do môi trường biển

Ảnh hưởng từ môi trường ẩm, mặn biển hoặc hóa chất

Môi trường là yếu tố tác động mạnh nhất đến quá trình oxy hóa:

• Môi trường ẩm, đọng nước: hơi nước bám liên tục khiến oxy hóa diễn ra nhanh hơn.

• Khu vực mặn biển: clorua từ muối phá hủy lớp màng bảo vệ, khiến bulong inox nhanh bị gỉ.

• Hóa chất công nghiệp: đặc biệt là axit hoặc dung môi tẩy rửa mạnh.

Vì vậy, bulong inox trong các khu vực ven biển, hồ bơi nước mặn, nhà máy hóa chất hoặc nhà máy thực phẩm luôn có nguy cơ bị gỉ cao hơn. Việc lựa chọn sai loại inox hoặc dùng inox không đạt chuẩn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến gỉ sét.

Sai sót khi lắp đặt: siết lực sai, dùng bulong – đai ốc không đồng vật liệu

Sai kỹ thuật trong quá trình lắp đặt là nguyên nhân rất thường gặp:

• Siết quá lực làm biến dạng ren, phá vỡ lớp chống gỉ.

• Siết quá nhẹ khiến nước hoặc tạp chất dễ lọt vào khe ren, gây oxy hóa.

• Không đồng vật liệu, ví dụ bulong inox nhưng dùng đai ốc thép thường, gây ăn mòn điện hóa.

PT Việt Nam luôn khuyến nghị sử dụng bộ vật tư đồng bộ như bulong inox – đai ốc mặt bích – ốc cánh bướm cùng loại inox để tránh hiện tượng xung đột điện hóa.

Bám bẩn, tạp chất kim loại gây oxy hóa bề mặt

Trong thi công, bụi sắt thép, vảy hàn hoặc các hạt kim loại từ quá trình gia công có thể bám vào bulong inox. Khi các hạt này bị oxy hóa, chúng gây hiệu ứng gỉ lan và tạo cảm giác như chính bulong inox bị gỉ.

Trường hợp này rất phổ biến nhưng dễ hiểu lầm là do inox kém chất lượng.
Giải pháp đơn giản là vệ sinh và thụ động hóa (passivation) bề mặt trước khi bàn giao.

Lắp đặt sai cách khiến bulong inox nhanh bị gỉ

Nhiều sự cố gỉ sét không xuất phát từ chất lượng vật liệu mà từ quy trình thi công thiếu tiêu chuẩn. Bulong inox là chi tiết liên kết quan trọng, vì vậy việc lắp đặt phải tuân thủ thông số kỹ thuật để tránh tạo điều kiện cho oxy hóa và ăn mòn.

Không tuân thủ momen siết tiêu chuẩn

Momen siết (torque) là yếu tố kỹ thuật quan trọng nhưng lại thường bị bỏ qua. Siết không đúng momen có thể dẫn đến:

• Quá lực → ren bị phá hỏng, lớp thụ động bị tróc

• Siết thiếu lực → xuất hiện khe hở gây đọng nước, dẫn đến gỉ

Ở nhiều công trình, PT Việt Nam nhận thấy lỗi này do đội thi công không có thiết bị đo lực siết hoặc không tuân thủ tiêu chuẩn.

Sử dụng đai ốc mặt bích hoặc ốc cánh bướm không phù hợp vị trí

Dùng sai phụ kiện cũng là nguyên nhân khiến bulong inox bị gỉ:

• Đai ốc mặt bích dùng sai vị trí có thể giữ nước hoặc bụi bẩn.

• Ốc cánh bướm không thích hợp cho khu vực rung động cao hoặc ngoài trời vì dễ bị oxy hóa tại điểm siết.

Nếu dùng không đúng mục đích, các vị trí tiếp xúc sẽ nhanh bị ăn mòn do lực tác động không đều.

Kết hợp sai chủng loại inox gây ăn mòn điện hóa

Việc trộn lẫn inox SUS201 – SUS304 – thép đen trong cùng một điểm liên kết là lỗi nghiêm trọng. Cấu trúc điện hóa giữa các kim loại khác nhau tạo ra dòng điện nhỏ, thúc đẩy phản ứng ăn mòn điện hóa.

Vì vậy, PT Việt Nam luôn cung cấp sản phẩm đồng bộ theo từng mã vật liệu để khách hàng tránh được rủi ro kỹ thuật này.

Bảo quản đúng cách để hạn chế bulong inox bị gỉ

Ngay cả các loại inox có khả năng chống gỉ tốt cũng cần được bảo quản đúng cách để duy trì độ bền trong suốt vòng đời công trình. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp bulong inox bị gỉ lại xuất phát từ khâu lưu kho, vận chuyển hoặc bảo dưỡng không đúng chuẩn. PT Việt Nam luôn khuyến cáo rằng việc bảo quản đúng kỹ thuật giúp ngăn ngừa hoàn toàn các dạng oxy hóa và ăn mòn điện hóa thường gặp.

Lưu kho ở nơi khô thoáng, tránh nước mưa và hơi hóa chất

Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng lại thường bị bỏ qua tại nhiều công trình. Bulong inox cần được:

• Lưu kho trong không gian kín, thông thoáng

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với nước mưa, hơi ẩm hoặc nền đất ẩm

• Không để gần khu vực có chứa hóa chất hoặc hơi axit mạnh

• Tránh đặt chung với vật liệu thép đen hoặc đồ kim loại bị gỉ

Một số khách hàng phản ánh rằng bulong inox mới lấy ra khỏi bao bì đã xuất hiện đốm gỉ nhẹ. Nguyên nhân thường là hơi ẩm hoặc muối biển có trong không khí đã xâm nhập trong quá trình lưu kho trước đó. Vì vậy, PT Việt Nam luôn đóng gói bulong inox bằng bao bì chống ẩm và vận chuyển theo tiêu chuẩn để giữ nguyên chất lượng.

Vệ sinh định kỳ để loại bỏ tạp chất bám bề mặt

Trong quá trình sử dụng, bụi kim loại, vảy hàn hoặc tạp chất từ môi trường có thể bám lên bulong inox. Nếu không vệ sinh định kỳ, các tạp chất này bị oxy hóa và tạo ra các vệt gỉ khiến nhiều người lầm tưởng rằng inox bị hỏng.

Quy trình vệ sinh cơ bản:

• Dùng khăn mềm và nước sạch lau bề mặt

• Tránh sử dụng chổi kim loại hoặc giấy nhám gây trầy xước

• Có thể dùng dung dịch nhẹ chuyên dụng cho inox để làm sạch lớp bám cứng đầu

• Sau khi vệ sinh, lau khô để tránh đọng nước

Vệ sinh định kỳ đặc biệt quan trọng đối với bulong inox đặt tại môi trường ẩm, gần biển hoặc khu vực có hóa chất công nghiệp.

Phủ lớp chống gỉ khi dùng tại khu vực mặn biển hoặc môi trường khắc nghiệt

Ở những khu vực có nồng độ chloride cao như ven biển hoặc hồ bơi nước mặn, lớp màng thụ động của inox dễ bị phá vỡ. Do đó, ngay cả inox chất lượng cao cũng cần một lớp bảo vệ bổ sung.

Một số cách xử lý:

• Phủ dầu chống gỉ chuyên dụng

• Sử dụng lớp coat bảo vệ trong suốt

• Dùng loại inox cao cấp hơn tùy môi trường

• Kiểm tra định kỳ để phục hồi lớp bảo vệ khi cần thiết

Đây là lý do PT Việt Nam luôn tư vấn khách hàng lựa chọn vật liệu phù hợp, tránh tình trạng lắp sai inox rồi mới phát hiện bị gỉ sau thời gian ngắn.

Giải pháp xử lý khi bulong inox đã bị gỉ sét

Dù bulong inox có khả năng chống gỉ, trong một số trường hợp thực tế vẫn có thể xảy ra đốm gỉ nhẹ hoặc oxy hóa bề mặt. Điều quan trọng là phải xử lý đúng cách để tránh lây lan, đồng thời đánh giá xem bulong có cần thay thế hay không.

Làm sạch bằng hóa chất trung tính hoặc dụng cụ chuyên dụng

Đối với gỉ nhẹ hoặc vệt gỉ do tạp chất:

• Sử dụng dung dịch tẩy rửa trung tính (neutral cleaners)

• Dùng khăn mềm hoặc bàn chải nylon để làm sạch

• Tuyệt đối không dùng hóa chất mạnh hoặc dụng cụ kim loại vì dễ gây trầy bề mặt inox

• Có thể dùng dung dịch thụ động hóa (passivation) để tái tạo lớp màng bảo vệ

Phương pháp này áp dụng cho các trường hợp bulong inox chỉ bị gỉ tại bề mặt và chưa ảnh hưởng đến cấu trúc.

Thay thế các bulong hư hỏng để bảo đảm an toàn kết cấu

Nếu bulong bị gỉ nặng, ăn sâu hoặc ảnh hưởng ren, việc thay mới là bắt buộc. Các dấu hiệu cần thay thế:

• Ren bị mòn, khó siết

• Gỉ sét lan rộng hoặc xuất hiện rỗ bề mặt

• Kết cấu thép có dấu hiệu lỏng liên kết

• Đã tiếp xúc hóa chất mạnh trong thời gian dài

Trong những trường hợp này, PT Việt Nam luôn khuyên khách hàng thay toàn bộ cụm liên kết để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ ăn mòn điện hóa tiếp tục xảy ra.

Mua bulong inox chất lượng tại PT Việt Nam để tránh gỉ sét

Việc lựa chọn đúng đơn vị cung cấp là yếu tố quan trọng để hạn chế tối đa hiện tượng gỉ sét trong quá trình sử dụng. PT Việt Nam là một trong những đơn vị cung ứng bulong inox và phụ kiện thép không gỉ uy tín tại Việt Nam, đảm bảo sản phẩm được kiểm định chặt chẽ trước khi đến tay khách hàng.

Ưu điểm sản phẩm bulong inox đạt chuẩn tại PT Việt Nam

• Được sản xuất từ inox chuẩn chất lượng, hạn chế tối đa oxy hóa

• Đa dạng chủng loại: SUS201, SUS304 và các vật liệu cao cấp hơn

• Đảm bảo sai số kích thước thấp, ren sắc nét, chống gỉ tốt

• Mỗi lô hàng đều được kiểm tra chất lượng và đóng gói chống ẩm

Chúng tôi luôn tư vấn loại inox phù hợp với môi trường, đặc biệt là khu vực mặn biển hoặc nơi có hóa chất để tránh ăn mòn điện hóa.

Danh mục vật tư: bulong inox, đai ốc mặt bích, ốc cánh bướm

PT Việt Nam cung cấp đầy đủ vật tư cho nhu cầu thi công:

• bulong inox cho kết cấu thép, cơ khí và công trình ngoài trời

• đai ốc mặt bích giúp phân bổ lực siết đồng đều, chống lỏng

• ốc cánh bướm tiện lợi cho các mối liên kết có nhu cầu tháo lắp nhanh

Tất cả sản phẩm đều được bảo quản trong kho đạt chuẩn, hạn chế tối đa các tác nhân gây oxy hóa.

Thông tin liên hệ tư vấn kỹ thuật

Nếu bạn đang cần vật tư inox chất lượng hoặc muốn được tư vấn kỹ hơn về nguyên nhân bulong inox bị gỉ, PT Việt Nam luôn sẵn sàng hỗ trợ.

Công ty TNHH Công nghiệp PT Việt Nam (PT Việt Nam)
Hotline: 0946.945.188
Website: congnghieppt.com